2012.03.27 | Marcin Wróbel

Fuzje i przejęcia czyli tak zwana „Konsolidacja Rynku”

Banki w Polsce i na świecie

Fuzja co to takiego jest i dlaczego każdy się jej obawia? Czy słusznie? Na te pytania i wiele innych postaram się napisać kilka słów celem rozpoczęcia dłuższej dyskusji jaka za chwilę się zacznie w temacie konsolidacji rynku.

Od jakiegoś czasu główni managerowie największych instytucji finansowych oraz przedstawiciele świata finansów wspominają o tym, iż Polski sektor bankowy jest zbyt rozdrobniony, mamy zbyt wiele Banków na rynku w dłuższej perspektywie będzie on ulegał tzw „konsolidacji”.  Co to jest ta „konsolidacja”? wg definicji książkowej słowo konsolidacja pochodzi z łaciny „Consolidatio” – spojenie, utwierdzenie, umocnienie oznacza ono nic więcej jak zjednoczenie, zespolenie. Inaczej mówiąc są to działania prowadzone w celu uzyskania wewnętrznej spójności jakiejś grupy lub struktury a co za tym idzie umocnienie jej w wyniku tych działań czyli tzw „Fuzji”. A co to jest ta „Fuzja”? Według definicji jest to operacja łączenia dwóch lub więcej przedsiębiorstw, bądź przejęcie jednych przedsiębiorstw przez inne w wyniku, którego powstaje jeden nowy podmiot.

Popatrzmy więc na cyferki jak one wyglądają i czy naprawdę mamy tak bardzo rozproszony rynek Bankowy.

Fuzje_art_nr2.JPG

Źródło Raport NBP o rozwoju systemu finansowego w Polsce w 2010

Jak widzimy liczba Banków komercyjnych oscyluje w okolicach 70, natomiast ciekawie prezentuje się liczba Banków Spółdzielczych, które się również konsolidują (w pewnym tego słowa znaczeniu) tj. zrzeszają się w większe grupy aby zmniejszać koszty działalności i posiadać większą gamę produktów oraz klientów. I tutaj dochodzimy do sedna sprawy konsolidacja rynku ma na celu zwiększenie bazy klientów, zwiększyć zasięg Banku poprzez nowe oddziały, możliwość zaoferowania szerszej gamy produktów i usług oraz po połączeniu dwóch organizmów zmniejszeniem kosztów po stronie nowego podmiotu czyli tzw słowo klucz w korporacjach „synergia”.

Wielu specjalistów z dziedziny finansów mówi o konsolidacji krajowych Banków oraz że nabiera ona tempa, zastanówmy się nad tym dlaczego jest obecnie takie parcie na przejmowanie jednych Banków przez drugie. Powodem jest kolejne słowo klucz „Kryzys Finansowy”?  W chwili obecnej konsolidacje na rynku Bankowym szeroko rozumianym i nie ograniczającym się do Polskiego rynku, prowadzone są również na zasadzie pozyskania pieniędzy dla Banków, które zmieniają swoje strategie oraz zaangażowanie w poszczególnych regionach. Jednocześnie to co obecnie się dzieje pokazuje nam, iż konsolidacje pozwalają na szybkie zwiększenie zasięgu działania oraz zwiększenie udziału w rynku co również będzie powodowało pewne wzmocnienie oraz większy nacisk i zwiększenie konkurencji wśród największych graczy rynkowych.

Obecnie firmy matki prowadzą tzw „wyprzedaż” swoich aktywów, które przez lata pozyskiwały na różnych rynkach co jest m.in. wynikiem zmiany strategii związanej z poszczególnymi rynkami i tak np. Polbank został przejęty przez Raiffeisena, wystawiono na sprzedaż Millenium (obecnie wstrzymano proces), Kredyt Bank (obecnie w trakcie procesu fuzji) itd. Jak to się ma do zwykłego Kowalskiego posiadającego ROR w takim Banku? Na szczęście klienci przejmowanych/sprzedawanych/konsolidowanych Banków nie mają się czego bać i ich aktywa są bezpieczne a z ich punktu widzenie teoretycznie zmieni się tylko logo po połączeniu. Zanim dojdzie do Fuzji, następują w dużym uproszczeniu następujące procesy:

  1. „Due Diligence” czyli badanie i prześwietlanie Banku jaki jest przejmowany, w kontekście jego kondycji finansowej, jakie produkty i usługi posiada, jakie systemy informatyczne, bazy klientów, portfel kredytowy, aktywa ect.
  2. List intencyjny – podpisanie listu intencyjnego przyrzekającego sprzedaż Banku zainteresowanemu podmiotowi.
  3. Regulator rynku – zanim zostanie podpisana umowa sprzedaży instytucje występują o zgodę na sprzedaż i konsolidację do poszczególnych organów regulujących rynek finansowy (np. Komisji Europejskiej, Komisji Nadzoru Finansowego ect.).
  4. Umowa sprzedaży – wynegocjowanie i podpisanie umowy kupna-sprzedaży Banku wraz z warunkami dotyczącymi transakcji, jak również uwag i wyników zgody regulatora rynku, czy też informacji o korzystaniu ze znaków towarowych.
  5. Fuzja Prawna – rozpoczyna proces łączenia dwóch organizmów w jeden, na tym etapie przygotowywana jest zunifikowana oferta produktowa, wybór jednego systemu informatycznego obsługującego klientów po kolejnym etapie jakim jest fuzja systemowa ect.
  6. Fuzja Systemowa/Operacyjna – rozpoczyna proces analizy danych jakie są dostępne w systemie/systemach informatycznych jakie mają być wygaszane, oraz następuje proces konsolidacji w docelowym systemie oferty produktowej poprzez m.in. zwiększanie obecnej ilości produktów lub modyfikacja funkcjonalności już istniejących pozwalającej na zachowanie klientom Banku dotychczasowych usług i produktów.
  7. Migracja danych – jest etapem Fuzji Systemowej, podczas którego wykonywane jest faktyczne przeniesienie danych klientów jak również innych danych finansowych (w zależności od funkcjonalności jakie posiadał system) do wybranego przez Nowy Bank systemu informatycznego. Na rynku znane są różne metody migracji danych, najbardziej popularne są dwie: Big Bang oraz metodę etapową.
  8. Zmiana nazwy i/lub logo nowej połączonej instytucji
  9. 

Widzimy więc, iż proces fuzji jest dosyć skomplikowany i zawiera wiele elementów, od prawnych zacząwszy poprzez wizerunkowe a na systemowych skończywszy. Jednocześnie dzięki takim działaniom duże korporacje są w stanie pozyskiwać coraz większy udział w rynku (patrz obecna fuzja BZWBK i Kredyt Bank) jak również zmniejszać koszty dzięki unifikacji systemów informatycznych. Większa liczba klientów i mniejsze działalności operacyjnej szeroko rozumianej to niższe koszty przekładane na pojedynczego klienta a co za tym idzie większy zysk dla akcjonariuszy.

Przedstawiony powyżej proces jest jedynie bardzo ogólnym poglądem na to co dzieje się podczas poszczególnych etapów fuzji dwóch organizmów. W kolejnych wpisach będę starał się rozwijać poszczególne etapy aby przybliżyć tematy związane np. z migracją danych, ryzyka, możliwości ect.