2011.12.23 | Tomasz Hassa

Płatności mobilne - spróbujmy je uporządkować cz. 1

Innowacje w bankowości

Zainspirowany artykułem Jakuba Grzechnika z MasterCard dotyczącego płatności mobilnych i dyskusji w komentarzach, która się wywiązała, postanowiłem dorzucić swoją cegiełkę w dyskusji i opisać jeden z podstawowych podziałów płatności mobilnych z mojej perspektywy.

Podział dotyczy sposobu komunikacji urządzenia mobilnego (telefon, smartfon, tablet), którym płacimy, z centrum przetwarzania danych (rozumianego jako miejsce, gdzie faktycznie procesowana jest transakcja). Podział rozróżnia 2 podstawowe rodzaje płatności mobilnych – zdalne i zbliżeniowe. Dodałem także 3 rodzaj, płatności mobilne mieszane (zdalne i zbliżeniowe), ponieważ nie wszystkie rozwiązania dają się jasno i klarowanie przyporządkować do dwóch podstawowych rodzajów. Rozróżniamy:

1. Płatności mobilne zdalne (ang. mobile remote payments)

Zdalne płatności to takie płatności mobilne, gdzie urządzenie mobilne (i infrastruktura operatora GSM) jest kanałem komunikacji z centrum przetwarzania danych (komunikacja: telefon->infrastruktura operatora GSM->centrum przetwarzania danych; centrum przetwarzania danych->terminal). W tym przypadku wykorzystuje się więc infrastrukturę komunikacyjną operatora komórkowego. Ważne jest to, że możemy świadczyć naszą usługę:

1. Zależnie od operatora – gdy świadczenie usługi płatności mobilnych wymaga współpracy z operatorem GSM. Przykładem technologii komunikacyjnej jest mechanizm USSD, a przykładem płatności mobilnych mPay

2. Niezależnie od operatora – gdy świadczenie usługi płatności mobilnych nie wymaga współpracy z operatorem GSM. Taki mechanizm nazywany jest OTT – ang. Over The Top. Przykładem technologii komunikacyjnej jest pakietowa transmisja danych (mobilny Internet), a przykładem płatności mobilnych SkyCash. Często to rozwiązanie realizowane jest w oparciu o aplikację instalowaną na telefonie klienta. Warto zaznaczyć, że aplikacja mobilna nie zawsze jest realizowana w oparciu o pakietową transmisję danych. Aplikacja może także używać USSD lub innych mechanizmów do komunikacji (np. SMS).

2. Płatności mobilne zbliżeniowe (ang. mobile proximity payments)

Płatności zbliżeniowe to w uproszczeniu karta płatnicza zbliżeniowa zintegrowana z telefonem. Komunikacja z centrum przetwarzania danych nie odbywa się za pośrednictwem telefonu użytkownika i infrastruktury operatora komórkowego, ale tradycyjnie tak jak ma to miejsce w przypadku zbliżeniowych płatności kartą (komunikacja: telefon->terminal->centrum przetwarzania danych). Obecnie koncepcja ta sprowadza się do „umieszczenia” w telefonie karty płatniczej w standardzie EMV komunikującej się z terminalem za pośrednictwem NFC. Tutaj przykładem płatności może być pilotaż przeprowadzony w Inteligo w zeszłym roku. W Polsce brak jest komercyjnych rozwiązań tego typu (tylko pilotaże i testy).

3. Płatności mobilne mieszane (zdalne i zbliżeniowe)

Istnieją rozwiązania płatności mobilnych niedające się zakwalifikować do dwóch kategorii powyżej lub łączące w sobie cechy płatności zdalnych i zbliżeniowych. Przykładem może być taka transakcja – przy płatności telefon komunikuje się za pomocą łączy operatora GSM z centrum przetwarzania danych, a następnie komunikuje wynik autoryzacji transakcji terminalowi przez NFC. Sytuacja może być też odwrócona – tj. użytkownik przystawia telefon do pasywnego tagu NFC, który jednoznacznie identyfikuje sprzedającego. Na tej podstawie następuje komunikacja po łączach operatora komórkowego z centrum przetwarzania danych. W Polsce takich rozwiązań także nie ma.

Mam nadzieję, że rozjaśniłem co nieco w temacie rodzajów płatności mobilnych. W następnym wpisie przedstawię kolejny podział. No i jak zawsze czekam na Wasze komentarze :-). Wesołych świąt!