2015.06.18 | Ewa Małyszko

Dziedziczenie? Dotyczy również środków z OFE.

Marketing i PR | Edukacja finansowa

Jedynie garstka osób zdaje sobie sprawę z tego, że po zmarłych bliskich może uzyskać pieniądze, które były gromadzone na ich kontach w otwartych funduszach emerytalnych. Wynika to z tego, że wiedza na temat możliwości dziedziczenia emerytalnych środków jest nadal stosunkowo niewielka, a co za tym idzie, po takie środki nie każdy uprawniony się zgłasza. Tymczasem w ten sposób można odziedziczyć nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych. A zatem gra jest warta zainteresowania i pogłębienia wiedzy.

Jak to jest z tym dziedziczeniem środków z OFE?
W momencie, kiedy decydujemy się na odprowadzanie składki na ubezpieczenie emerytalne do OFE, ZUS rozpoczyna przekazywać 2,92% podstawy wymiaru składki emerytalnej na nasz rachunek w wybranym funduszu emerytalnym, a na naszym indywidualnym subkoncie w ZUS, na którym dotychczas ewidencjonowano 7,3% podstawy wymiaru składki emerytalnej, ZUS zaczyna ewidencjonować 4,38% podstawy wymiaru składki. Należy pamiętać, że zarówno środki znajdujące się na naszym koncie w OFE, jak i na indywidualnym subkoncie w ZUS są środkami gromadzonymi w ramach tzw. II filaru emerytalnego.

Co jednak, gdy członek OFE nie doczeka emerytury? Co się wtedy dzieje z pieniędzmi odkładanymi na przyszłość na jego rachunku?

Otóż pieniądze zgromadzone w OFE w całości podlegają dziedziczeniu. Jednak jak dokładnie będzie wyglądał ich podział i kto będzie uprawniony do ich otrzymania zależy od tego czy zmarły był w związku małżeńskim, a jeśli tak to czy między małżonkami istniała wspólność majątkowa oraz czy wskazał osoby uprawnione do wypłaty zgromadzonych środków, na wypadek jego śmierci.

Niestety, wiedza Polaków na temat ubezpieczeń społecznych jest na bardzo niskim poziomie. Wiele osób nie zna podstaw dotyczących zasad funkcjonowania funduszy emerytalnych, czy ZUS-u, więc trudno się dziwić, że często w ogóle nie są świadomi tego, że środki zgromadzone w ramach OFE mogą być dziedziczone, a jeśli nawet gdzieś o tym usłyszeli, to dokładniejsze informacje o przebiegu procesu dziedziczenia po zmarłym są im zupełnie obce. Co więcej, rodzina często nawet nie wie, którego dokładnie OFE ich bliski był członkiem. Dlatego też podstawowa informacja jest taka, że pieniądze zgromadzone w OFE podlegają dziedziczeniu i żadna z ostatnich reform nie wprowadziła w tym zakresie zmian.

O czym nie wiedzą bliscy?
Środki zaewidencjonowane w ZUS na indywidualnym subkoncie zmarłego stanowią część II filaru emerytalnego i również podlegają dziedziczeniu tak jak środki zgromadzone przez niego na rachunku w OFE.

Dziedziczenie środków zgromadzonych przez zmarłego na indywidualnym subkoncie w ZUS odbywa się dokładnie na takich samych zasadach jak środków zgromadzonych na rachunku w OFE i zależy od tego, jak już wyżej wspomniano, czy zmarły był w związku małżeńskim, a jeśli tak to czy między małżonkami istniała wspólność majątkowa oraz czy wskazał osoby uprawnione do wypłaty zgromadzonych środków, na wypadek jego śmierci.

Jakie są więc zasady dziedziczenia środków zgromadzonych w II filarze?
Jeżeli zmarły pozostawał przed śmiercią w związku z małżeńskim objętym wspólnością majątkową to połowa zgromadzonych przez niego środków (na rachunku w OFE i na indywidualnym subkoncie w ZUS) za okres pozostawania ww. wspólności majątkowej, przysługuje jego małżonkowi, natomiast pozostałe środki są przekazywane osobom wskazanym przez zmarłego jako osoby do nich uprawnione, a jeśli zmarły nie wskazał takich osób, jego spadkobiercom.

W przypadku gdy zmarły nigdy nie był w związku małżeńskim, albo jeśli był, natomiast pomiędzy małżonkami w trakcie małżeństwa nigdy nie było wspólności majątkowej, to wszystkie środki zgromadzone przez zmarłego (na rachunku w OFE i na indywidualnym subkoncie w ZUS) są przekazywane osobom wskazanym przez niego jako osoby do nich  uprawnione, a jeśli nie wskazał takich osób, jego spadkobiercom.

Warto jednak pamiętać, że proces wypłaty środków nie zostanie uruchomiony samoistnie. To, co należy zrobić po śmierci członka OFE, to poinformować otwarty fundusz emerytalny, o jego zgonie.Jeżeli nie wiemy do którego OFE należał zmarły, możemy zgłosić się do ZUS z prośbą o udzielenie tej informacji.

Natomiast, szczegółowe informacje na temat  dokumentów niezbędnych do wypłaty środków po zmarłym członku OFE oraz terminów ich składania znajdują się na stronach internetowych poszczególnych OFE lub można uzyskać dzwoniąc na infolinię Funduszy.

Udogodnienia – jeśli tak, to jakie?
W sytuacji śmierci członka OFE, przekazanie dokumentów inicjujących proces wypłaty środków po zmarłym, tj. zgłoszenie śmierci członka OFE wraz ze skrócony odpisem jego aktu zgonu, musi nastąpić za pośrednictwem poczty lub w formie elektronicznej. PKO BP BANKOWY PTE przyjmuje ww. dokumenty drogą elektroniczną na adres: bok@pkopte.pl. Taki sposób przekazania ww. dokumentów pozwoli zdecydowanie szybciej uruchomić proces wypłaty środków.

Dla skutecznej i sprawnej realizacji wypłat, warto na bieżąco aktualizować dane dotyczące stosunków majątkowych między małżonkami oraz dane osób uprawnionych do wypłaty zgromadzonych środków. Posiadanie przez OFE aktualnych danych znacznie przyspiesza proces wypłaty środków, a tym samym ułatwia życie tym osobom, które je dziedziczą po zmarłym członku OFE.