2011.09.12 | Dominik Modrzejewski

Usługi finansowe dla seniorów będą coraz ważniejszym segmentem rynku bankowego

Banki w Polsce i na świecie

W swoim ostatnim wpisie na naszego bloga Tomek Hassa poruszył bardzo ważny temat, jakim są zmiany demograficzne w kontekście przyszłości branży bankowej i oferowanych produktów i usług finansowych. W skrócie chodzi o to, że już niedługo seniorzy mogą stać się strategiczną grupą klientów dla sektora bankowego. Jako że temat jest niezwykle ciekawy, chciałbym dorzucić swoje trzy grosze, zahaczając o temat wykluczenia finansowego.

Na początek chciałbym bardziej szczegółowo spojrzeć na demograficzne trendy w Polsce i Europie. Raport unijnego urzędu statystycznego Eurostat "The greying of the baby boomers" dobitnie pokazuje, jak bardzo postarzały się społeczeństwa na Starym Kontynencie w ostatnich 50 latach i jak bardzo będą się starzały w kolejnych 50. W tabelce poniżej prezentuję kilka podstawowych danych demograficznych dla Polski pochodzących z wspomnianego raportu.

 

 Rok 1960

 Rok 2010

 Rok 2060

Mediana wieku ludności

 26,4

 37,7

 51,2

Procent ludności powyżej 65. roku życia

 5,8

 13,5

 34,5

Procent ludności powyżej 80. roku życia

 0,7

 3,3

 12,3

Trend wzrostowy mediany wieku ludności i procentowego udziału osób starszych w ogóle społeczeństwa polskiego jest aż nadto widoczny. Uzupełnić tę tabelę można o również pochodzącą z raportu Eurostatu poniższą infografikę pokazującą starzenie się całego kontynentu. Po lewej pokazany jest obraz demograficzny Europy w 1960 roku, a po prawej w 2060 roku. Jasnym kolorem są na niej zaznaczone kraje, w których mediana wieku była niższa niż średnia dla całego obszaru, a ciemniejszym - wyższa. Jak widać, tylko nieliczne kraje będą w najbliższym czasie "młodnieć" - z większych stanie się to tylko we Francji i Wielkiej Brytanii, jak można domniemywać w dużej mierze na skutek napływu imigrantów.

eurostat.jpg

Źródło: The greying of the baby boomers

Wzrost liczby starszych osób w Europie, w tym w Polsce, wymusi z pewnością odpowiednie dostosowanie strategii rozwoju przedsiębiorstw - również banków. Wprowadzanie nowych usług i produktów i adaptacja systemów transakcyjnych czy sieci oddziałów do potrzeb seniorów to - jak mi się wydaje - główne elementy takich zmian. Chciałbym jednak również zwrócić uwagę, że niezbędna jest, przynajmniej w Polsce, szeroko zakrojona akcja społeczna na rzecz promocji ubankowienia wśród starszych osób. Starsi klienci nie skorzystają ze specjalnie przygotowanych dla nich ofert w postaci np. kart kredytowych ze zniżkami w punktach handlowych czy wspominanej przez Tomka teleopieki, jeśli nie będą mieli najpierw podstawowego produktu bankowego, czyli zwykłego konta osobistego.

Jak pokazują dane Komisji Europejskiej, Polska jako całość, bez podziału na grupy wiekowe, zawodowe itp., jest słabo ubankowionym krajem na tle innych państw UE. Tylko 76,4% ludności korzysta u nas z konta osobistego, co stawia nas na szóstym miejscu od końca wśród wszystkich członków Unii i znacznie poniżej średniej unijnej wynoszącej 87,2%. Kiedy spojrzymy na ubankowionych Polaków w rozbiciu na grupy wiekowe, zrozumiałe stanie się, że kluczem do poprawy tego wskaźnika jest właśnie wspomniane przeze mnie przekonanie starszych osób do korzystania z usług bankowych. Jak wynika z badań Narodowego Banku Polskiego, najwyższy odsetek osób deklarujących brak konta osobistego był w grupie wiekowej 60+ i wynosił 34% (stan na 2009 rok). Stworzenie skutecznej zachęty do założenia ROR-u dla tych osób, takiej jak np. pakiet pomocy medycznej i domowej oferowany w ramach PKO Konta Pogodnego, będzie oznaczało znalezienie prawdziwego bankowego Złotego Graala na teraz i - w kontekście zmian demograficznych - również w przyszłości.