Narzędzia do zarządzania finansami osobistymi - ułatwienie w zagmatwanym świecie
Banki w Polsce i na świecieMnogość instrumentów i operacji finansowych, z których korzysta każdy z nas, stopniowo się zwiększa i powoduje, że ilość docierających do nas informacji staje się zbyt duża, przez co ogólny obraz naszych finansów zaczyna być coraz bardziej niewyraźny i trudny do oceny. W efekcie decyzje podejmowane przez nas mogą być nieoptymalne. Ta sytuacja ma swoje odzwierciedlenie w wynikach badań - okazuje się, że 93% Polaków chciałoby lepiej zarządzać swoimi finansami (benchmark globalny – 89%), a 61% planuje swój budżet domowy (30% globalnie), z czego 37% robi to na komputerze (44% globalnie). A tak à propos - czy ja jestem wyjątkiem, że importuję historię moich transakcji z systemu bankowości internetowej, potem w Excelu dokonuję kategoryzacji wydatków, a następnie tworzę zestawienie, aby dowiedzieć się, na co wydaję pieniądze i gdzie mógłbym przyoszczędzić, aby uzbierać pieniądze na nowy gadżet?:-) Czy nie ma prostszego rozwiązania niż takie manualne obliczenia? Oczywiście, że są! Tutaj właśnie z pomocą przychodzą narzędzia typu Personal Financial Management (PFM).
Poprzez PFM określa się narzędzia informatyczne, które służą do śledzenia i zarządzania osobistymi finansami. Często umożliwiają one agregowanie informacji finansowych pochodzących z różnych źródeł. PFM dostarczają użytkownikom informacji o stanie ich finansów, strukturze wydatków i przychodów, pomagają tworzyć budżety, planować finanse w krótkim i długim terminie, kategoryzują wydatki. PFM początkowo miały formę aplikacji instalowanych na komputerze użytkownika, a informacje musiały być ręcznie wprowadzane do programu. Następnie aplikacje zostały wzbogacone o funkcję importowania historii rachunków bankowych poprzez plik wsadowy wygenerowany w systemie bankowości internetowej. Obecnie najpopularniejszą formą PFM są aplikacje webowe (czyli upraszczając serwisy internetowe ;-)) – przede wszystkim dostarczane przez instytucje niefinansowe, ale także coraz częściej przez same banki jako oddzielny moduł w bankowości internetowej (i nawet mobilnej). Podsumowując – jak działa PFM (idąc za stroną Comarch):
- PFM automatycznie kategoryzuje transakcje dzięki czemu użytkownik (tak samo jak bank) poznaje strukturę swoich wydatków,
- System oblicza miesięczny budżet łącząc zaplanowane i już zrealizowane przychody i wydatki, dzięki temu użytkownik wie, jaką część dochodu może przeznaczyć na inwestycje,
- PFM pozwala zaplanować przyszłe wydatki np. wyjazdy wakacyjne lub uroczystości rodzinne. W oparciu o tą wiedzę łatwiej zadecydować np. o zaciągnięciu pożyczki na pokrycie brakujących środków, wysokości rat, itp.
Tak jak wspomniałem najpopularniejsze narzędzia PFM dostarczane są przez instytucje niefinansowe. Światowymi liderami są Mint.com – aplikacja webowa i Quicken – aplikacja desktopowa. Aplikacje te oferują bardzo rozbudowaną funkcjonalność oraz prezentację danych i informacji w sposób graficzny. Sposób zasilania tych aplikacji w dane finansowe nie jest w tym momencie istotny, ponieważ chciałbym się skupić na oferowanych przez nie możliwościach. Aby pokazać możliwości tych serwisów przedstawiam poniżej funkcjonalności serwisu Mint.com:
Serwis umożliwia podłączenie wielu amerykańskich banków, które posiadają serwisy bankowości internetowej – pełni więc też funkcję agregacyjną – agreguje w jednym miejscu wiele kont z różnych instytucji finansowych.
Wszystkie rodzaje kont zostają automatycznie skategoryzowane (np. konta bieżące, karty kredytowe, kredyty, inwestycje, nieruchomości), środki na poszczególnych rodzajach kont są sumowane.
Wydatki są automatycznie kategoryzowane wedle kategorii przypisanych w systemie.
Mint.com umożliwia także tworzenie własnych kategorii i zmianę przypisania poszczególnych wydatków do kategorii.
Mint.com umożliwia tworzenie budżetów i bieżące monitorowanie ich wykonania. Ostrzega także o zbliżaniu się do wykorzystania budżetu.
Informacje przedstawiane są w przystępny sposób, który ułatwia ich analizę i wydatki. Segreguje wydatki w poszczególnych kategoriach wedle wartości, zestawia łączne przychody z kosztami pokazując „zysk” użytkownika.
W serwisie można także ustalić cele oszczędnościowe i monitorować ich realizację. Serwis podpowiada, jak można oszczędzać (edukuje) albo jak alokować środku, aby osiągnąć zamierzone cele.
Mint.com analizuje wydatki i konta użytkownika i sprawdza, czy dla danego użytkownika nie ma lepszej oferty finansowej na rynku dla danego typu produktu.
Serwis umożliwia także śledzenie i analizę inwestycji, a nawet porównywanie ich z rynkowymi benchmarkami.
Mint.com dostępny jest także w postaci aplikacji na iPhone’a i telefony z systemem Android.
O ile na rynku istnieje wiele narzędzi PFM oferowanych przez instytucje niefinansowe, o tyle takie rozwiązania są rzadko (ale coraz częściej) oferowane przez banki. W Stanach Zjednoczonych narzędzie PFM wprowadził między innymi Bank of America. My Portfolio dostępne jest dla wszystkich użytkowników bankowości internetowej Bank of America (oddzielna zakładka w systemie transakcyjnym). My Portfolio, oprócz sumarycznych zestawień rachunków finansowych i inwestycji, umożliwia tworzenie budżetów, śledzenie wydatków i transakcji oraz kategoryzowanie wydatków. Co ciekawe produkt umożliwia także dodawanie rachunków finansowych spoza Bank of America.
Na koniec chciałbym napisać, dlaczego poruszyłem temat PFM - oprócz przyczyn wymienionych na wstępie. W moim pierwszym wpisie przytoczyłem badanie Cisco dotyczące generacji Y. Okazuje się, że 40% konsumentów z pokolenia Y korzysta z internetowych narzędzi PFM do zarządzania finansami osobistymi (stosują przy tym przede wszystkim narzędzia oferowane przez ich banki). Zarządzają za ich pomocą swoimi wydatkami, redukują zadłużenie i maksymalizują długoterminowe oszczędności. W tym kontekście ważne jest, z punktu widzenia banku, stworzenie lub pozyskanie narzędzi do zarządzania finansami osobistymi (PFM), aby pomóc klientom przejąć nad nimi kontrolę. Warto też stworzyć narzędzia PFM dla telefonów komórkowych – tak aby udostępnić klientom zintegrowany produkt (w platformie mobilnej i internetowej). I na koniec jedno zdanie znalezione gdzieś w Internecie, które powinno być wyznacznikiem tworzenia narzędzia PFM:
„(…)the truth is that most consumers will never use a financial tool that takes longer than the length of a YouTube video to figure out.”
– czyli mniej więcej – konsumenci nigdy nie skorzystają z narzędzia finansowego, którego zrozumienie zajmie dłużej niż czas trwania wideo na YouTube ;-).
08.08.2011 17:06 | Piotrek
Chyba powinienem napisać: "Cudze chwalicie, swego nie znacie" albo może "Polacy nie gęsi...". A chodzi mi o fakt, że nie musimy szukać za granicą portali typu Mint.com, które w żaden sposób nie przydadzą się użytkownikowi w Polsce. Sami możemy się pochwalić równie wygodnym rozwiązaniem w postaci portalu kontomierz.pl. Po wielu latach poszukiwać sam w końcu znalazłem to, co chciałem. Dodatkowo na komputerze Mac korzystam z aplikacji MoneyWell, którą dało się wygodnie dostosować do realiów polskich banków. Przerabiałem jeszcze coś takiego:http://www.youneedabudget.com/ ale nie przypadł mi jakoś do gustu. Miał ten problem, że po wprowadzeniu dużej ilości danych strasznie długo je przetwarzał podczas uruchamiania.
09.08.2011 11:33 | Tomasz Hassa
@Piotrek: zgadzam się. Oczywiście mamy i nasze polskie rozwiązania, więc cieszę się, że sam przytoczyłeś przykład kontomierz.pl :-).
16.08.2011 13:30 | Michal Kisiel
A PKO się przymierza do "bankowego" PFM? ;) Warto przeczytać, dlaczego PFM tak trudno zdobyć wiernych użytkowników - http://marketingteaparty.com/2011/08/12/giving-away-ipads-doesnt-solve-pfm-challenges/ Konkluzja - zarządzanie finansami osobistymi musi mieć w sobie element gry. Inaczej początkowy zapał szybko się wyczerpie, a porządkowanie domowego budżetu podzieli los innych noworocznych postanowień :D
19.01.2012 14:04 | Tomasz Hassa
@Michał Kisiel: Proszę nie traktować wpisów jako zapowiedzi tego, co chce zrobić Bank ;). W końcu to tylko blog:).
19.01.2012 16:57 | Dominik Modrzejewski
@Tomek - Korekta, to AŻ blog ;)
22.09.2012 23:25 | Iwona R
Szukam programu do zarządzania wydatkami i ogólnie finansami pod Debiana. Czy możecie coś polecić? Najlepiej żeby program był stale rozwijany i stable iwona
04.01.2013 13:37 | Maciek
Ostatnio pojawił się nowy program do PFM całkowicie polski - Finos Starter. Bawię się nim od kilku tygodni i jak na razie jestem zadowolony z efektów. Faktycznie zgadzam się, że pewnie dopiero systematyczne działanie przyniesie oczekiwane wyniki, ale udało mi się zaciągnąć pełną historie z 2012 roku i zbudować budżet na 2013. Zobaczymy czy uda mi się wytrwać w celach. Aha mają ciekawą funkcjonalność do tworzenia celi finansowych.
04.01.2013 14:18 | Tomasz Hassa
@Maciek:mam nadzieję, że nie jest to kryptoreklama(). Przetestuję to rozwiązanie :)