2011.08.02 | Tomasz Hassa

Narzędzia do zarządzania finansami osobistymi - ułatwienie w zagmatwanym świecie

Banki w Polsce i na świecie

Mnogość instrumentów i operacji finansowych, z których korzysta każdy z nas, stopniowo się zwiększa i powoduje, że ilość docierających do nas informacji staje się zbyt duża, przez co ogólny obraz naszych finansów zaczyna być coraz bardziej niewyraźny i trudny do oceny. W efekcie decyzje podejmowane przez nas mogą być nieoptymalne. Ta sytuacja ma swoje odzwierciedlenie w wynikach badań - okazuje się, że 93% Polaków chciałoby lepiej zarządzać swoimi finansami (benchmark globalny – 89%), a 61% planuje swój budżet domowy (30% globalnie), z czego 37% robi to na komputerze (44% globalnie). A tak à propos - czy ja jestem wyjątkiem, że importuję historię moich transakcji z systemu bankowości internetowej, potem w Excelu dokonuję kategoryzacji wydatków, a następnie tworzę zestawienie, aby dowiedzieć się, na co wydaję pieniądze i gdzie mógłbym przyoszczędzić, aby uzbierać pieniądze na nowy gadżet?:-) Czy nie ma prostszego rozwiązania niż takie manualne obliczenia? Oczywiście, że są! Tutaj właśnie z pomocą przychodzą narzędzia typu Personal Financial Management (PFM).

Poprzez PFM określa się narzędzia informatyczne, które służą do śledzenia i zarządzania osobistymi finansami. Często umożliwiają one agregowanie informacji finansowych pochodzących z różnych źródeł. PFM dostarczają użytkownikom informacji o stanie ich finansów, strukturze wydatków i przychodów, pomagają tworzyć budżety, planować finanse w krótkim i długim terminie, kategoryzują wydatki. PFM początkowo miały formę aplikacji instalowanych na komputerze użytkownika, a informacje musiały być ręcznie wprowadzane do programu. Następnie aplikacje zostały wzbogacone o funkcję importowania historii rachunków bankowych poprzez plik wsadowy wygenerowany w systemie bankowości internetowej. Obecnie najpopularniejszą formą PFM są aplikacje webowe (czyli upraszczając serwisy internetowe ;-)) – przede wszystkim dostarczane przez instytucje niefinansowe, ale także coraz częściej przez same banki jako oddzielny moduł w bankowości internetowej (i nawet mobilnej). Podsumowując – jak działa PFM (idąc za stroną Comarch):

- PFM automatycznie kategoryzuje transakcje dzięki czemu użytkownik (tak samo jak bank) poznaje strukturę swoich wydatków,

- System oblicza miesięczny budżet łącząc zaplanowane i już zrealizowane przychody i wydatki, dzięki temu użytkownik wie, jaką część dochodu może przeznaczyć na inwestycje,

- PFM pozwala zaplanować przyszłe wydatki np. wyjazdy wakacyjne lub uroczystości rodzinne. W oparciu o tą wiedzę łatwiej zadecydować np. o zaciągnięciu pożyczki na pokrycie brakujących środków, wysokości rat, itp.

Tak jak wspomniałem najpopularniejsze narzędzia PFM dostarczane są przez instytucje niefinansowe. Światowymi liderami są Mint.com – aplikacja webowa i Quicken – aplikacja desktopowa. Aplikacje te oferują bardzo rozbudowaną funkcjonalność oraz prezentację danych i informacji w sposób graficzny. Sposób zasilania tych aplikacji w dane finansowe nie jest w tym momencie istotny, ponieważ chciałbym się skupić na oferowanych przez nie możliwościach. Aby pokazać możliwości tych serwisów przedstawiam poniżej funkcjonalności serwisu Mint.com:

Mint_1.PNG

Serwis umożliwia podłączenie wielu amerykańskich banków, które posiadają serwisy bankowości internetowej – pełni więc też funkcję agregacyjną – agreguje w jednym miejscu wiele kont z różnych instytucji finansowych.

Mint_2.PNG

Wszystkie rodzaje kont zostają automatycznie skategoryzowane (np. konta bieżące, karty kredytowe, kredyty, inwestycje, nieruchomości), środki na poszczególnych rodzajach kont są sumowane.

Mint_3.PNG

Wydatki są automatycznie kategoryzowane wedle kategorii przypisanych w systemie.

Mint_4.PNG

Mint.com umożliwia także tworzenie własnych kategorii i zmianę przypisania poszczególnych wydatków do kategorii.

Mint_5.PNG

Mint_6.PNG

Mint.com umożliwia tworzenie budżetów i bieżące monitorowanie ich wykonania. Ostrzega także o zbliżaniu się do wykorzystania budżetu.

Mint_7.PNG

Mint_8.PNG

Informacje przedstawiane są w przystępny sposób, który ułatwia ich analizę i wydatki. Segreguje wydatki w poszczególnych kategoriach wedle wartości, zestawia łączne przychody z kosztami pokazując „zysk” użytkownika.

Mint_9.PNG

W serwisie można także ustalić cele oszczędnościowe i monitorować ich realizację. Serwis podpowiada, jak można oszczędzać (edukuje) albo jak alokować środku, aby osiągnąć zamierzone cele.

Mint_10.PNG

Mint.com analizuje wydatki i konta użytkownika i sprawdza, czy dla danego użytkownika nie ma lepszej oferty finansowej na rynku dla danego typu produktu.

Mint_11.PNG

Serwis umożliwia także śledzenie i analizę inwestycji, a nawet porównywanie ich z rynkowymi benchmarkami.

Mint_12.PNG

Mint.com dostępny jest także w postaci aplikacji na iPhone’a i telefony z systemem Android.

O ile na rynku istnieje wiele narzędzi PFM oferowanych przez instytucje niefinansowe, o tyle takie rozwiązania są rzadko (ale coraz częściej) oferowane przez banki. W Stanach Zjednoczonych narzędzie PFM wprowadził między innymi Bank of America. My Portfolio dostępne jest dla wszystkich użytkowników bankowości internetowej Bank of America (oddzielna zakładka w systemie transakcyjnym). My Portfolio, oprócz sumarycznych zestawień rachunków finansowych i inwestycji, umożliwia tworzenie budżetów, śledzenie wydatków i transakcji oraz kategoryzowanie wydatków.  Co ciekawe produkt umożliwia także dodawanie rachunków finansowych spoza Bank of America.

Na koniec chciałbym napisać, dlaczego poruszyłem temat PFM - oprócz przyczyn wymienionych na wstępie. W moim pierwszym wpisie przytoczyłem badanie Cisco dotyczące generacji Y. Okazuje się, że 40% konsumentów z pokolenia Y korzysta z internetowych narzędzi PFM do zarządzania finansami osobistymi (stosują przy tym przede wszystkim narzędzia oferowane przez ich banki). Zarządzają za ich pomocą swoimi wydatkami, redukują zadłużenie i maksymalizują długoterminowe oszczędności. W tym kontekście ważne jest, z punktu widzenia banku, stworzenie lub pozyskanie narzędzi do zarządzania finansami osobistymi (PFM), aby pomóc klientom przejąć nad nimi kontrolę. Warto też stworzyć narzędzia PFM dla telefonów komórkowych – tak aby udostępnić klientom zintegrowany produkt (w platformie mobilnej i internetowej). I na koniec jedno zdanie znalezione gdzieś w Internecie, które powinno być wyznacznikiem tworzenia narzędzia PFM:

(…)the truth is that most consumers will never use a financial tool that takes longer than the length of a YouTube video to figure out.

– czyli mniej więcej – konsumenci nigdy nie skorzystają z narzędzia finansowego, którego zrozumienie zajmie dłużej niż czas trwania wideo na YouTube ;-).